Sosyal fobi nedir ve belirtileri nelerdir? sorusu ve yanıtları oldukça önemlidir. Sosyal kaygı bozukluğu olarak da adlandırılan bu durum, bireyin başkalarıyla iletişim kurarken yaşadığı endişe ve korkudur. Özellikle de yabancı insanlarla tanışırken yaşanan iletişim ve etkileşim zorlukları meydana gelir. Bu süreçte utanma, öz güven eksikliği ve korku gibi bazı belirtiler gözlemlenir. Sosyal fobinin birçok nedeni vardır ve bireyin yaşadığı bu durum için profesyonel tedavi alması şarttır.
İçindekiler;
Sosyal Fobi Nedir?
Sosyal fobi nedir sorusunu kısaca yanıtlamak gerekirse toplumda kurulan iletişimde yaşanan endişe, korku ve utanma halidir. Bu kaygı bozukluğuna sahip olan bireyler kalabalık ortamlarda iletişim kurmaktan, yemek yemekten hatta yürümekten bile çekinebilirler. Genelde titreme ve kızarma gibi fizyolojik belirtiler ortaya çıkar.
Tanıdık veya yabancı kimselerle konuşurken sosyal kaygı bozukluğu olan bireyler kendilerini rahatsız hissederler. Sohbete dahil olmada yaşanan problemler ve kendisi hakkındaki kötü görüşleri gereğinden fazla düşünme gibi korkular yaşayabilirler.
Sosyal Fobi Belirtileri
Sosyal fobi belirtileri fizyolojik ve psikolojik olarak ikiye ayrılır. Genelde iletişim kurma sürecinde ortaya çıkarlar. Sosyal kaygı bozukluğu yaşayan kişiler daha az konuşma ve sessiz kalma gibi tepkiler gösterebilirler. Aynı zamanda daha içe dönük ve bireysel olma eğilimindedirler. Fikirlerini tam olarak ifade edemezler ve çekimser hissederler. 7-12 yaş arasında daha fazla görülen bu durum 10-17 yaş arasında da sıklıkla gözlemlenir. Sosyal fobinin psikolojik belirtileri şunlardır:
- Özgüven problemleri
- Tüm insanların fikirlerini gereğinden fazla düşünme
- Göz teması kuramama
- Yetersiz ve değersiz hissetme
- Hata yapmaktan korkma
- İletişime dahil olamama
- Sorulara kısa yanıtlar verme
- Bulunulan ortamdan hemen ayrılma isteği
- Kalabalıkta yemek yiyememe veya telefonda konuşamama
- Kendini beğenmeme
Sosyal fobinin psikolojik belirtilerinin yanı sıra fizyolojik belirtileri de vardır. Bunlar, bireyin farklı kişiyle veya kişilerle iletişim kurma anında ortaya çıkarlar. Sosyal kaygı bozukluğunun fizyolojik belirtileri ise şunlardır:
- Çarpıntı ve nefes darlığı
- Terleme
- Titreme
- Sindirim problemleri
- Kas gerginliği
Sosyal Fobi Neden Olur?
Sosyal fobi neden olur sorusunun birçok yanıtı olabilir. En yaygın sebebi yetişme ortamı, yani ebeveynlerin tutumudur. Zira aşırı koruyucu, eleştirel ve kontrolcü anne baba davranışları bu noktada oldukça önemlidir. Bu tutumlar bireyin zamanla kendini yetersiz, öz güvensiz ve değersiz hissetmesine neden olur.
Sosyal fobinin nedenleri arasında kalıtımsal faktörler de yer alır. Bireyin ailesinde sosyal kaygı bozukluğu tanısı konulan biri varsa bu fobiye eğilim gösterebilir. Ayrıca sosyal ve fizyolojik çevre etkileri de yadsınamaz. Okul çevresindeki arkadaş veya öğretmen tutumları da sosyal fobinin gelişmesine zemin hazırlayabilir.
Sosyal Fobi Nasıl Yenilir?
Sosyal fobi nasıl yenilir sorusu yaşanan durumun seviyesine göre farklılık gösterebilir. Bu kaygı bozukluğu bireyin eğitim, iş ve sosyal hayatını oldukça olumsuz etkielr. Bu nedenle yenilmesi yaşam kalitesinin artması açısından önemlidir. Sosyal fobiyle başa çıkmak için bazı pratikler yapılabilir.
Derin ve doğru nefes almak iletişim anındaki endişeyi azaltabilir. Ayrıca, karşıdaki kişinin düşüncelerini çok fazla önemsememeye çalışmak gerekir. Her ortama uyum sağlamak için uğraşmamak bunun yerine bireyin rahat edebileceği bir iletişim şeklini benimsemesi önemlidir. Diğer yandan sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanılmalı ve düzenli egzersiz rutini oluşturulmalıdır. Özellikle de uyku bozukluğu ve aşırı kafein tüketiminden kaçınmak faydalı olabilir. Eğer sosyal fobi ciddi bir seviyede yaşanıyorsa mutlaka profesyonel destek alınmalıdır.
Sosyal Fobi Tedavisi
Sosyal fobi tedavisi birçok yöntemle gerçekleşir. En yaygın kullanılan yöntem ise psikoterapidir ve genelde başarılı sonuçlar almak mümkündür. Tedavi, sosyal fobiye neden olan etkenler incelendikten sonra planlanır. Ayrıca EMDT terapisi de fayda sağlayan yöntemlerden biridir. Çok ciddi vakalarda ise ilaç tedavisi uygulanır. Bunun amacı bireyin toplumda daha rahat iletişim kurması için serotonin salınımını dengelemektir. Her tedavinin belirli bir süreci vardır ve etkileri her seansta incelenir.
Sosyal Fobi İçin En İyi Psikolog?
Sosyal fobi için en iyi psikolog arayışındaysanız Say Klinik’i tercih edebilirsiniz. Bu alanda uzman olan Durmuş Ali Yılmaz tarafından sunulan yöntemlerle bu psikolojik durumun etkilerini hafifletebilirsiniz. Özel tedavi ve terapi planıyla sosyal fobiyi yenebilir ve günlük hayat kalitenizi artırabilirsiniz. Bu konuyla ilgili daha fazla bilgi almak ve sorularınızı sormak için Say Klinik ile iletişime geçebilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
Sosyal fobi kendiliğinden geçer mi?
Sosyal fobi; aile, eğitim ve sosyal çevrede yaşanan bazı tutumlara veya genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkar. Bu nedenle çoğu zaman kendiliğinden geçmez ve başa çıkmak gerekir.
Sosyal fobisi olan biri ne yapmalı?
Sosyal fobisi olan biri, doğru ve sağlıklı iletişim kurması için mutlaka profesyonel destek almalıdır.
Sosyal fobi tehlikeli mi?
Sosyal fobi, tehlikeli bir psikolojik bozukluk değildir. Ancak bireyin günlük yaşam kalitesini olumsuz etkilediği için ciddiye alınması gerekir.
